ZUID-HOLLAND - Als gevolg van jarenlange productie en gebruik van Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) zijn bodem en water in Nederland in meer of mindere mate verontreinigd door PFAS. Om een goed beeld te krijgen op welke locaties sprake kan zijn van PFAS-bodemverontreiniging, heeft de provincie Zuid-Holland locaties in beeld gebracht waar in het verleden mogelijk PFAS zijn gebruikt. Uit deze inventarisatie blijkt dat in onze provincie circa 1.600 (bedrijfs)locaties zijn waarvoor dit geldt. Op 90 van deze locaties wordt daarbij de kans op bodemverontreiniging als ‘zeer groot’ ingeschat.

Dat een locatie wordt vermeld wil niet zeggen dat er ook daadwerkelijk PFAS zijn gebruikt. En als die stoffen wel zijn gebruikt, betekent dit niet direct dat sprake is van een risico voor de volksgezondheid en het milieu. Op 24 locaties wordt door de vijf Zuid-Hollandse omgevingsdiensten onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van PFAS. Voor dit pilotonderzoek kijken we in eerste instantie naar locaties waar we verwachten dat het gebruik van PFAS mogelijk tot een risico kan leiden. Denk hierbij aan moestuinen, woningen met een tuin, zwemplassen en drinkwatervoorzieningen.

Doel van inventarisatie

Met de studie naar mogelijke PFAS-bronlocaties is een zo compleet mogelijk beeld van de potentiële PFAS-bronlocaties opgesteld. Het rapport geeft inzicht in locaties met de grootste kans op een risicovolle PFAS-bodemverontreiniging. De uitkomsten van het rapport worden door de Zuid-Hollandse omgevingsdiensten verwerkt in hun bodembeheersystemen, zodat gemeenten en omgevingsdiensten de informatie kunnen gebruiken bij toekomstige bodemonderzoeken.

Opzet inventarisatie

De inventarisatie bestond uit een bureaustudie. Eerst zijn, met de meest recente kennis over het gebruik van PFAS, een aantal (bedrijfs)activiteiten als PFAS verdacht gekwalificeerd, dat wil zeggen waar mogelijk PFAS zijn gebruikt. Op basis van gegevens uit archieven (o.a. van de Kamer van Koophandel en het historisch bodembestand), van brancheverenigingen, omgevingsdiensten en bedrijfswebsites, is geïnventariseerd waar deze PFAS verdachte bedrijfsactiviteiten plaatsvinden of hebben plaatsgevonden. Uit de inventarisatie blijkt dat in onze provincie circa 1.617 (bedrijfs)locaties zijn waarvoor dit geldt. Dat een locatie voorkomt op deze lijst wil nadrukkelijk niet zeggen dat er daadwerkelijk PFAS gebruikt zijn of dat er PFAS in de bodem terecht zijn gekomen. De gemeenten Den Haag, Dordrecht, Leiden, Rotterdam en Schiedam zijn niet meegenomen in het onderzoek. Zij zijn zelf bevoegd gezag als het gaat om de Wet bodembescherming.

Kans op bodemverontreiniging

De kans op het ontstaan van een bodemverontreiniging met PFAS is niet bij alle type locaties even groot. Zo is de kans op bodemverontreiniging klein op locaties waar weinig PFAS zijn gebruikt. Hetzelfde geldt voor locaties waar PFAS zijn gebruikt in een gesloten proces zoals bijvoorbeeld bij kleine moderne drukkerijen. De kans op bodemverontreiniging is groter wanneer er veel PFAS worden gebruikt en de PFAS direct in de bodem terecht komen, bijvoorbeeld locaties waar geblust is met PFAS-houdend blusschuim.

Op 90 van de in totaal 1.617 locaties wordt de kans op bodemverontreiniging als ‘zeer groot’ ingeschat. Dit zijn met name brandweerkazernes, maar bijvoorbeeld ook bedrijven die kunststof vervaardigen, groothandels in blusschuim en bedrijven met een bedrijfsbrandweer. Bij 217 locaties wordt de kans op bodemverontreiniging ingeschat als ‘groot’. Op de overige locaties (1.310) wordt de kans op bodemverontreiniging kleiner ingeschat. Als er PFAS in de bodem terecht zijn gekomen, betekent dat niet automatisch dat er een risico is voor de gezondheid van de mens. Of een verontreinig met PFAS in de bodem zorgt voor risico’s is afhankelijk van het huidige gebruik van de locaties.